کتاب اشعیای نبی
معرّفی کتاب
این كتاب به نام یكی از انبیای بزرگ است كه در نیمه قرن هشتم قبل از میلاد در اورشلیم زندگی می‌كرد. این كتاب را می‌توان به سه بخش عمده تقسیم نمود:
1- فصلهای 1-39 پیامی دارد برای مردم یهودا در پادشاهی جنوب اسرائیل، زمانی‌که مورد تهدید همسایهٔ قدرتمند خود یعنی آشور قرار گرفته بودند. اشعیا ملاحظه می‌كند كه تهدید اصلی، در واقع از جانب همسایهٔ آنها، یعنی آشور نیست، بلكه مهمتر از آن، گناه قوم و بی‌اطاعتی و عدم اعتماد و اطمینان آنان به خدا می‌باشد. پس اشعیا با رفتار و گفتار واضح و روشن، قوم و رهبران آنها را خطاب كرد و آنها را به زندگی در راه راستی و عدالت دعوت می‌كند و به آنها هشدار می‌دهد كه اگر به کلمات الهی توجّه نکنند، خرابی و نیستی در پیش دارند. همچنین به آنها از برقراری صلح جهانی و آمدن پادشاهی از نسل داوود خبر می‌دهد كه سلطنت ایده‌آل برپا خواهد نمود.
2- فصلهای 40-55 پیامی دارد برای مردم یهودا، در زمانی‌که عدّهٔ زیادی از آنان بدون امید در بابل اسیر بودند. این نبی شرح می‌دهد كه خدا در صدد آزادی و رهایی بنی‌اسرائیل بوده و آنها را از اسارت، به اورشلیم بازخواهد گردانید تا زندگی تازه‌ای را شروع كنند. مهمترین موضوع این فصلها این است كه خدا، خداوند تاریخ است و نقشهٔ او برای بنی‌اسرائیل شامل رسالتی برای تمام مردم دنیا و عموم ملل و قبایل است. فصلهایی كه در خصوص «خادم خداوند» می‌باشد، بهترین فصلهای عهد عتیق شناخته شده است.
3- فصلهای 56-66 خطاب به مردمی است كه از اسارت رهایی یافته به اورشلیم برگشته بودند و آنها را مطمئن می‌سازد كه خداوند به تمام وعده‌های خود عمل خواهد نمود. در این قسمت توجّه خاصّی برای عدالت و راستی، نگه‌داری سبت و قربانی‌ها و دعاها گردیده است. قسمت برجسته این فصلها، فصل 61 آیات 1 و 2 می‌باشد كه عیسی مسیح خداوند در ابتدای خدمات خود به آنها اشاره می‌كند.
تقسیم‌بندی كتاب
هشدارها و وعده‌ها 1:1-6:12
مجازات امّتها 1:13-18:23
داوری خدا بر جهان 1:24-13:27
هشدارها و وعده‌های دیگر 1:28-10:35
حزقیا پادشاه یهودا و آشوری‌ها 1:36-8:39
پیامهای وعده و امید 1:40-13:55
هشدارها و وعده‌ها 1:56-24:66
1
1 این است مکاشفاتی که خداوند دربارهٔ یهودا و اورشلیم در زمان سلطنت عزیا، یوتام، آحاز و حزقیا به اشعیا پسر آموص آشکار ساخت:
خداوند قوم خود را سرزنش می‌کند
2 ای آسمان بشنو و ای زمین گوش فرا ده زیرا خداوند سخن می‌گوید: «فرزندان پروردم و بزرگ کردم، امّا آنها بر من شوریده‌اند.
3 گاو مالک خویش و الاغ آخور صاحب خود را می‌شناسد، امّا اسرائیل نمی‌شناسد. قوم من فهم ندارند.»
4 ای ملّت گناهکار، ای قوم پر خطا و نسل فاسد، شما خداوند -خدای قدّوس اسرائیل- را ترک و به او پشت کرده‌اید.
5 چرا به سرکشی خود ادامه می‌دهی ای اسرائیل؟ آیا می‌خواهی بیش از این مجازات شوی؟ هم اکنون سرت زخمی و قلب و فکرت بیمار است.
6 تمام بدنت -از سر تا به پا- پوشیده از تاول و زخم و جراحت است و جای سالمی در آن نیست. زخمهای تو هنوز پاک نشده و مرهم و دارویی بر آن نگذاشته‌اند.
7 کشور شما ویران و شهرهایتان در آتش سوخته شده، و در برابر چشمهایتان بیگانگان سرزمین شما را تصرّف می‌کنند و آن را به ویرانی می‌کشانند.
8 اورشلیم -شهر محاصره شده- مثل نگاهبانی بی‌دفاع در آلونک یک تاکستان یا سایه‌بانی در جالیزار باقی مانده است.
9 اگر خداوند متعال عدّه‌ای را زنده نگه نمی‌داشت، تمام قوم مثل سدوم و غموره کاملاً از بین می‌رفت.
10 ای اورشلیم، مردم و حکّام تو مانند مردم و حکّام سدوم و غموره هستند. به آنچه خداوند می‌گوید گوش بده و به تعالیم او توجّه کن.
11 خداوند می‌فرماید: «آیا فکر می‌کنید من مشتاق قربانی‌های سوختنی شما هستم؟ نه، من از گوسفندانی که به عنوان قربانی سوختنی می‌گذرانید و از چربی پرواریهای شما بیزارم و علاقه‌ای به خون گاو یا گوسفند و بُز شما ندارم.
12 چه کسی از شما خواسته است وقتی برای عبادت من می‌آیید، چنین چیزهایی با خود بیاورید؟ چه کسی از شما خواسته خانهٔ مرا چنین لگدمال کنید؟
13 اهدای چنین قربانی‌هایی بی‌فایده است. از بوی بُخورهایی که می‌سوزانید، بیزارم. دیگر نمی‌توانم اجتماع شریرانهٔ شما را برای جشن‌های ماه نو و سبت‌ها تحمّل کنم.
14 از جشن‌های ماه نو و اعیاد دیگر شما متنفّرم و از تحمّل آنها خسته شده‌ام.
15 «وقتی دستهای خود را برای دعا بلند می‌کنید، به شما نگاه نخواهم کرد. هرقدر دعا کنید، به دعاهای شما توجّه نخواهم کرد، چون دستهای شما به خون آلوده است.
16 خود را بشویید و پاک شوید. از شرارت دست بردارید. آری، از کارهای شرارت‌آمیز دست بردارید.
17 نیکوکاری را بیاموزید و طالب اجرای عدالت باشید. به ستمدیدگان کمک کنید، به داد یتیمان برسید و از بیوه‌زنان حمایت کنید.»
18 خداوند می‌فرماید: «بیایید بحث کنیم: لکه‌های گناه، تمام وجودتان را قرمز ساخته، امّا من شما را می‌شویم و مثل برف سفید خواهید شد، اگرچه گناهان شما بشدّت سرخ باشد، مانند پشم سفید خواهید شد.
19 اگر از من اطاعت کنید از ثمرات زمین خواهید خورد.
20 امّا اگر نافرمانی کنید، همهٔ شما به دَم شمشیر کشته خواهید شد. این است آنچه خداوند گفته است.»
شهر گناهکار
21 شهری که وفادار بود مثل یک زن زانیه شده و شهری که پر از انسانهای نیکوکار بود، امروز جای قاتلان شده است.
22 ای اورشلیم، تو روزی مثل نقرهٔ خالص بودی، امّا اکنون بی‌ارزش شده‌ای. تو مثل شراب ناب بودی ولی حالا چیزی جز آب نیستی.
23 رهبران شما یاغی و دوست دزدان و رشوه‌خواران هستند. آنها هیچ‌وقت در دادگاه از یتیمان دفاع نمی‌کنند، و به فریاد بیوه‌زنان گوش نمی‌دهند.
24 پس حالا به آنچه خداوند متعال -خدای قادر اسرائیل- می‌گوید گوش دهید: «من از شما -دشمنان خودم- انتقام خواهم گرفت و از دست شما راحت خواهم شد.
25 برضد تو عمل خواهم کرد. همان‌طور که فلزی را تصفیه می‌کنند، من تو را پاک خواهم کرد و تمام ناخالصی‌های تو را خواهم زدود.
26 حکّام و مُشاورینی مثل کسانی‌که در گذشته داشتید، به شما خواهم داد. آنگاه اورشلیم دوباره شهر نیکوکاران و وفاداران خوانده خواهد شد.»
27 خداوند به‌خاطر عدالت خود، اورشلیم و مردمان توبه‌کار آن را نجات خواهد داد.
28 امّا او تمام گناهکاران و یاغیان را از بین خواهد برد، و متمرّدین را خواهد کُشت.
29 از پرستش درختان و کاشتن باغچه‌های مقدّس متأسف خواهید شد.
30 مثل درخت چنار پوسیده و مثل باغی بی‌آب، پژمرده و خشک خواهید شد.
31 مثل کاهی که با جرقّه‌ای آتش می‌گیرد، همان‌طور مردان قوی با شرارت خود نابود می‌شوند و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی نابودی آنها را بگیرد.