Trong nhieàu naêm, vaø qua nhieàu caùch toâi böôùc theo nhöõng thoùi quen laøm ngöôïc laïi muïc tieâu cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi muoán toâi theo ñuoåi maø khoâng yù thöùc, ñoù laø muïc tieâu ñaøo taïo moân ñoà. Nhöng daàn daàn, bôûi aân suûng Ñöùc Thaùnh Linh ñaõ môû maét cho toâi thaáy ñöôïc ñieàu sai traät cuûa mình. Moät ñieàu maø toâi ñaõ hoïc ñöôïc laø: Toâi neân tra xeùt nhöõng gì mình ñöôïc daïy doã vaø tin trong aùnh saùng cuûa lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi. Chính truyeàn thoáng, hôn ñieàu gì khaùc ñaõ che maét chuùng ta khoâng thaáy nhöõng gì Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ phaùn. Teä hôn nöõa laø chuùng ta quaù töï haøo veà truyeàn thoáng cuûa mình. Khi chuùng ta ñöùng trong nhoùm thoâng hieåu leõ thaät hôn nhöõng Cô Ñoác Nhaân khaùc. Nhö moät giaùo sö nhaän xeùt caùch mæa mai raèng: “treân theá giôùi ngaøy nay coù 32.000 giaùo phaùi. Chaúng leõ baïn khoâng may maén ñeå laøm thaønh vieân cuûa moät giaùo phaùi ñuùng sao?”
Ñaây laø keát quaû cuûa söï kieâu ngaïo chuùng ta. Ñöùc Chuùa Trôøi choáng cöï chuùng ta vì Ngaøi choáng cöï keû kieâu ngaïo. Neáu ta muoán tieán boä saün saøng ñeå ñöùng tröôùc Chuùa Gieâ-su, chuùng ta phaûi khieâm nhöôøng. Ñöùc Chuùa Trôøi ban aân suûng cho ai nhö theá.
Xem Xeùt Laïi Vai Troø Muïc Sö
(The Role of the Pastor Considered)
Muïc tieâu cuûa chöùc vuï moân ñoà hoùa phaûi laøm khuoân maãu cho moïi ñieàu muïc sö laøm trong chöùc vuï. OÂng phaûi thöôøng xuyeân töï hoûi chính mình “laøm sao ñeå toâi goùp phaàn vaøo tieán trình moân ñoà hoùa, khieán ngöôøi ta seõ vaâng theo moïi maïng leänh cuûa Chuùa Gieâ-su?”. Neáu töï hoûi caùch chaân thaønh, thì chuùng ta seõ loaïi ra nhieàu vieäc laøm ñöôïc mang danh hoaït ñoäng Cô Ñoác.
Chuùng ta haõy xem caùc chöùc vuï cuûa caùc muïc sö, tröôûng laõo, giaùm muïc.[1] maø hoï ñöôïc ñaët ñeå trong moät Hoäi thaùnh ñòa phöông cuï theå. Neáu hoï ñaøo taïo moân ñoà, laø ngöôøi vaâng phuïc moïi maïng leänh cuûa Ñaáng Christ, thì nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa hoï laø gì? Giaûng daïy laø yù töôûng tröôùc heát. Chuùa Gieâ-su noùi moân ñoà ñöôïc taïo ra töø söï daïy doã (xem Mat 28:19-20). Moät yeâu caàu ñeå trôû thaønh moät tröôûng laõo, moät muïc sö hay moät giaùm muïc laø hoï coù khaû naêng daïy doã. (1Tim 3:2). Hoï laø nhöõng ngöôøi chòu khoù nhoïc trong chöùc vuï rao giaûng vaø daïy doã” hoï phaûi ñöôïc kính troïng gaáp ñoâi. (1Tim 5:17)
Vì vaäy, moãi moät muïc sö phaûi ñònh giaù moät baøi giaûng baèng caùch töï hoûi caâu hoûi naøy: “baøi giaûng naøy giuùp cho vieäc hoaøn thaønh coâng taùc ñaøotaïo moân ñoà nhö theá naøo?”.
Coù phaûi traùch nhieäm giaûng daïy cuûa muïc sö ñöôïc hoaøn taát qua caùc baøi giaûng vaøo ngaøy chuû nhaät hay giöõa tuaàn chaêng? Neáu nghó nhö vaäy, thì hoï boû qua ñieàu maø Kinh thaùnh noùi veà traùch nhieäm giaûng daïy cuûa hoï nhö laø moät vieäc chính yeáu, ñöôïc hoaøn taát bôûi caùch soáng vaø göông maãu cuûa hoï. Göông maãu veà söï giaûng daïy cuûa ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa hoï chæ ñôn thuaàn laø phaàn phuï theâm bôûi chöùc vuï giaûng daïy coâng khai. Ñoù laø lí do taïi sao nhöõng ñoøi hoûi veà chöùc vuï tröôûng laõo/muïc sö/giaùm muïc thuoäc veà phaåm haïnh vaø caùch soáng ngöôøi ñoù hôn laø kyû naêng thuyeát giaûng tröôùc coâng chuùng. Trong möôøi laêm ñoøi hoûi cuûa giaùm muïc phaûi coù trong (1Tim 3:1-7) thì coù 14 ñieàu lieân quan ñeán phaåm haïnh vaø chæ coù moät ñieàu daønh cho khaû naêng giaûng daïy. Trong 18 ñieàu ñoøi hoûi ñoái vôùi moät tröôûng laõo ñöôïc ghi trong Tít 1:5-9 thì coù 17 ñieàu lieân quan ñeán phaåm haïnh vaø chæ coù moät ñieàu daønh cho khaû naêng naêng daïy doã. Ñieàu ñaàu tieân Phaoloâ nhaán maïnh cho Timoâtheâ “phaûi laáy lôøi noùi, neát laøm, söï yeâu thöông, ñöùc tin vaø söï tin saïch maø laøm göông cho caùc tín ñoà” (1Tim 4:12). Vaø roài Phaoloâ noùi tieáp “haõy chaêm chæ ñoïc saùch, khuyeân baûo, daïy doã cho ñeán chöøng ta ñeán”. (1Tim 4:13). Vaäy thì phaàm haïnh cuûa Timoâtheâ ñöôïc ñaët tröôùc chöùc vuï giaûng daïy coâng khai, nhaèm nhaán maïnh söï quan troïng hôn cuûa noù.
Töông töï Phierô vieát raèng:
“Toâi gôûi lôøi khuyeân nhö vaày cho caùc baäc tröôûng laõo, toâi ñaây cuõng laø tröôûng laõo nhö hoï, laø ngöôøi chöùng kieán söï ñau ñôùn cuûa Ñaáng Christ, vaø cuõng coù phaàn veà söï vinh hieån seõ hieän ra. Haõy chaên baày cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ giao phoù cho anh em, laøm vieäc ñoù chaúng phaûi bôûi eùp tình, beøn laø bôûi vui loøng, chaúng phaûi vì lôïi dô baån, beøn laø heát loøng maø laøm, chaúng phaûi quaûn trò phaàn traùch nhieäm chia cho anh em, song ñeå laøm göông toát cho caû baày” (1Phi 5:1-3).
Ai thuùc ñaåy chuùng ta töø boû chính mình vaø vaâng lôøi Ñaáng Christ? Coù phaûi chuùng ta ngöôõng moä lôøi giaûng daïy cuûa hoï hay laø chuùng ta ngöôõng moä ñôøi soáng cuûa hoï? Nhöõng muïc sö khoâng daâng mình vaø coù ñôøi soáng thaáp keùm thì khoâng thuùc ñaåy moät ai vaùc thaäp töï giaù ñöôïc. Neáu nhöõng muïc sö nhö theá thænh thoaûng giaûng söù ñieäp veà söï daâng mình cho Chuùa, thì hoï phaûi giaûng moät caùch chung chung, neáu khoâng thì ngöôøi nghe seõ ñaët caâu hoûi veà söï thaønh thaät cuûa hoï. Trong quaù khöù thì haàu heát caùc nhaø laõnh ñaïo Cô Ñoác khoâng ñöôïc nhaéc ñeán vì baøi giaûng, nhöng veà ñôøi soáng hi sinh cuûa hoï. Taám göông cuûa hoï thuùc ñaåy chuùng ta ngay caû khi hoï qua ñôøi.
Neáu moät muïc sö khoâng coù moät taám göông saùng veà vieäc vaâng lôøi Chuùa nhö laø moân ñoà thaät cuûa Chuùa Gieâ-su Christ thì oâng ta chæ phí thì giôø cho nhöõng baøi giaûng maø thoâi. Hôõi caùc muïc sö, caùc baïn haõy nhôù laø ñôøi soáng mình noùi maïnh hôn baøi giaûng gaáp 10 laàn. Coù phaûi baïn ñang thuùc ñaåy ngöôøi khaùc töø boû chính mình ñeå theo Ñaáng Christ baèng taám göông baïn ñaõ töø boû mình ñeå ñi theo Ngaøi khoâng?
Nhöng laøm theá naøo ñeå moät muïc sö neâu göông maãu baèng ñôøi soáng mình khi ngöôøi khaùc bieát veà oâng nhö chæ laø moät dieãn giaû moãi saùng Chuùa nhaät? Hoï chæ thaáy oâng thöïc söï khi baét tay tröôùc khi rôøi khoûi nhaø thôø. Coù leõ coù ñieàu gì khoâng ñuùng veà kieåu maãu muïc sö hieän nay.
Baøi Giaûng Chuùa Nhaät Haøng Tuaàn
(The Weekly Sunday Morning Sermon)
Moät muïc sö taïo ra moät sai laàm nöõa khi nghó raèng traùch nhieäm giaûng daïy cuûa oâng chuû yeáu laø vieäc giaûng daïy haøng tuaàn vaøo chuû nhaät. Chöùc vuï giaûng daïy cuûa Chuùa Gieâ-su khoâng chæ laø baøi giaûng tröôùc coâng chuùng (thöôøng laø nhöõng baøi giaûng ngaén), nhöng coøn laø nhöõng cuoäc ñaøm luaän caù nhaân khi moân ñoà Ngaøi thaéc maéc. Hôn theá nöõa, nhöõng cuoäc ñaøm ñaïo nhö theá khoâng giôùi haïn trong nöõa giôø vaøo moät ngaøy trong tuaàn taïi nhaø thôø, nhöng thöôøng dieãn ra treân bôø bieån, trong nhaø, hoaëc cuøng ñi treân con ñöôøng ñaày buïi ñaát, y nhö cuoäc soáng cuûa Ngaøi ñöôïc phoùng ñaïi leân cho moân ñoà thaùnh. Ñaây cuõng laø moâ hình giaûng daïy maø caùc söù ñoà noi theo. Sau leã Nguõ Tuaàn möôøi hai söù ñoà giaûng daïy “trong ñeàn thôø vaø töø nhaø naøy sang nhaø kia”(Coâng-vuï 5:42). Haèng ngaøy hoï sinh hoaït coäng ñoàng vôùi ngöôøi tin Chuùa. Phaoloâ cuõng ñaõ giaûng daïy “nôi coâng coäng vaø töø nhaø naøy sang nhaø khaùc” (Coâng-vuï 20:20).
Theo quan ñieåm naøy, neáu baïn laø muïc sö, baïn phaûi so saùnh chöùc vuï giaûng daïy cuûa mình vôùi chöùc vuï cuûa Chuùa Gieâ-su vaø caùc moân ñoà ñaàu tieân. Coù leõ baïn ñang baét ñaàu töï hoûi veà ñieàu mình ñang laøm coù phaûi laø ñieàu Ñöùc Chuùa Trôøi döï ñònh cho baïn laøm khoâng. Hoaëc baïn chæ ñang laøm ñieàu maø truyeàn thoáng caû haøng traêm naêm cuûa Hoäi thaùnh daïy mình? Neáu baïn töï tra xeùt nhö vaäy thì thaät laø toát. Ñoù laø böôùc ñaàu cuûa höôùng ñi ñuùng.
Coù leõ baïn nghó xa hôn, vaø noùi vôùi chính mình: “laøm sao toâi coù theå daønh thì giôø nhö chöùc vuï ñoøi hoûi, daïy doã ngöôøi khaùc töø nhaø naøy sang nhaø kia hoaëc ñem hoï vaøo trong cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa toâi ñeå coù theå aûnh höôûng hoï qua caùch soáng cuûa mình?”Ñaây laø caâu hoûi tuyeät vôøi, vì coù theå laøm baïn tieáp tuïc suy nghó theâm veà nhöõng ñieàu sai traät veà vai troø muïc sö nhö khaùi nieäm hieän taïi.
Coù leõ baïn suy nghó veà chính mình: “toâi khoâng chaéc raèng toâi muoán soáng cuoäc soáng gaàn guõi vôùi daân söï trong Hoäi thaùnh. Toâi ñaõ ñöôïc hoïc trong tröôøng Kinh thaùnh raèng muïc sö ñöøng neân quaù gaàn guõi vôùi hoäi chuùng cuûa mình, nhöng neân giöõ khoaûng caùch ñeå coù theå duy trì söï toân troïng chöùc vuï. OÂng khoâng theå naøo keát baïn thaân maät vôùi hoï”.
Tö töôûng nhö vaäy baøy toû ñieàu raát sai laàm nhö caùch thöùc thöôøng thaáy trong Hoäi thaùnh thôøi nay. Chuùa Gieâ-su raát gaàn guõi vôùi 12 moân ñoà vaø moät ngöôøi trong boïn hoï caûm thaáy deã chòu khi töïa ñaàu vaøo ngöïc Ngaøi luùc duøng böõa (xem Giaêng 13:23-25). Hoï thaät söï chung soáng cuøng nhau trong vaøi naêm. Vaäy maø nhieàu muïc sö ngaøy nay luoân ñaõ giöõ khoaûng caùch ngheà nghieäp vôùi moân ñoà mình ñeå ñöôïc thaønh coâng trong chöùc vuï!
So Saùnh nhöõng Phöông Phaùp Xöa Vaø Nay
(A Comparison of Methods, Ancient and Modern)
Neáu muïc tieâu laø söï vaâng lôøi Chuùa Gieâ-su vaø ñaøo taïo moân ñoà, thì coù khoân ngoan khi theo phöông phaùp cuûa Ngaøi ñeå laøm coâng taùc moân ñoà hoùa khoâng? Nhöõng phöông phaùp naøy giuùp ích, raát toát cho Chuùa Gieâ-su, cuõng ích lôïi lôùn cho caùc söù ñoà baét chöôùc Ngaøi.
Coøn nhöõng phöông phaùp thôøi nay coù ích lôïi gì ñeå ñaøo taïo moân ñoà vaâng theo moïi maïng leänh cuûa Ñaáng Christ khoâng? Ví duï khi nghieân cöùu veà caùc cô ñoác nhaân Hoa Kyø thì thaáy raèng thöïc söï khoâng coù söï khaùc bieät trong loái soáng cuûa haàu heát caùc ngöôøi töï xöng mình laø Cô ñoác nhaân vôùi nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø cô ñoác nhaân, baèng caùch moät vaøi laàn ñaët caâu hoûi vaø traéc nghieäm Kinh thaùnh.
Ñaây laø caâu hoûi lôùn maø chuùng ta phaûi hoûi chính mình: Laøm sao maø Hoäi thaùnh ñaàu tieân ñaõ raát thaønh coâng trong vieäc ñaøo taïo moân ñoà maø khoâng caàn ngoâi nhaø thôø, hay giaùo chöùc chuyeân nghieäp naøo, hoaëc tröôøng Kinh thaùnh, hoaëc thaùnh ca, hay maùy chieáu, hoaëc microâ khoâng daây, vaø maùy sao chuïp taøi lieäu, hoaëc giaùo trình tröôøng Chuùa nhaät vaø chöùc vuï thanh nieân, hoaëc ñoäi nguõ thôø phöôïng vaø ban nhaïc, maùy vi tính vaø maùy photo, ñaøi truyeàn hình vaø truyeàn thanh cô ñoác, hoaëc haøng traêm ngaøn saùch cô ñoác vaø sôû höõu Kinh thaùnh caù nhaân? Hoï khoâng caàn baát kyø nhöõng thöù neâu treân ñeå ñaøo taïo moân ñoà, vaø Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ khoâng caàn. Bôûi vì khoâng moät ñieàu naøo keå treân laø thieát yeáu vaøo luùc ñoù, vaø thôøi nay cuõng vaäy. Nhöõng ñieàu ñoù coù theå ích lôïi nhöng khoâng phaûi laø thieát yeáu. Thöïc teá thì nhieàu ñieàu trong nhöõng thöù ñoù thöïc söï ngaên trôû chuùng ta laøm coâng taùc ñaøo taïo moân ñoà. Haõy ñeå toâi cho baïn hai ví duï.
Tröôùc heát chuùng ta xem xeùt ñieàu caàn thieát nhaát hieän nay laø phaûi coù tröôøng Kinh thaùnh – hoaëc muïc sö ñaõ ñöôïc huaán luyeän môùi höôùng daãn ñöôïc Hoäi thaùnh. Moät khaùi nieäm maø Phaoloâ chöa töøng nghe. ÔÛ taïi moät vaøi nôi sau khi môû mang Hoäi thaùnh, Phaoloâ ñaõ ñi nôi khaùc vaøi tuaàn hoaëc vaøi thaùng, sau ñoù oâng môùi quay trôû laïi ñeå laäp tröôûng laõo coi soùc (xem Coâng-vuï 13:14 ñeán 14:23).
Ñieàu ñoù coù nghóa laø nhöõng Hoäi thaùnh ñoù ñaõ vaéng maët Phaoloâ vaø chöa coù tröôûng laõo chuyeân cheá trong vaøi tuaàn hoaëc vaøi thaùng vaø roài nhöõng tröôûng laõo ñöôïc laäp laø nhöõng ngöôøi coøn khaù môùi meõ. Hoï chöa töøng ñöôïc huaán luyeän trong hai hay ba naêm ñeå chuaån bò cho coâng vieäc hoï laøm.
Vì vaäy, Kinh thaùnh daïy raèng: muïc sö, tröôûng laõo, giaùm muïc khoâng caàn thieát phaûi coù hai hoaëc ba naêm ñöôïc giaùo duïc chuyeân nghieäp ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû trong chöùc vuï. Khoâng ai coù theå choái caûi söï thaät naøy. Theá nhöng hieän nay ngöôøi ta vaãn cöù tieáp tuïc ñoøi hoûi moãi tín höõu: “neáu baïn muoán thaønh moät laõnh ñaïo Hoäi thaùnh, baïn caàn vaøi naêm ñöôïc huaán luyeän chính quy”[2]. Ñieàu naøy laøm chaäm treã tieán trình laäp caùc nhaø laõnh ñaïo, ñieàu naøy laøm chaäm treã tieán trình ñaøo taïo Laõnh ñaïo, cho neân laøm chaäm tieán trình ñaøo taïo moân ñoà vaø coâng taùc môû mang Hoäi thaùnh. Toâi thaéc maéc laø laøm sao maø hai coâng ty cuûa Hoa Kyø laø Avon vaø Amway ñaõ chinh phuïc ñöôïc thò tröôøng neáu hoï ñoøi hoûi moãi nhaân vieân baùn haøng dôøi nhaø cuûa hoï ñeán thaønh phoá khaùc ôû ñeå ñöôïc huaán luyeän chính quy trong 3 naêm, tröôùc khi hoï ñöôïc tung ra ñeå baùn xaø phoøng hay daàu thôm.
“Nhöng, chöùc vuï muïc sö laø moät coâng vieäc phöùc taïp vaø khoù khaên”. Moät vaøi ngöôøi noùi “chaúng leõ Kinh thaùnh daïy chuùng ta khoâng neân ñaët ngöôøi môùi tin Chuùa vaøo chöùc vuï giaùm muïc”. (xem 1Tim 3:6)
Tröôùc tieân, chuùng ta ñi ñeán ñònh nghóa veà ngöôøi môùi tin Chuùa, roõ raøng laø quan nieäm cuûa Phaoloâ veà ngöôøi môùi tin khaùc vôùi quan nieäm cuûa chuùng ta, vì oâng thieát laäp chöùc vuï tröôûng laõo, muïc sö, giaùm muïc khi hoï chæ môùi tin Chuùa ñöôïc vaøi thaùng.
Thöù hai, lyù do khieán cho chöùc vuï muïc sö hieän ñang trôû neân khoù khaên vaø phöùc taïp laø toaøn theå heä thoáng cuûa toå chöùc giaùo hoäi vaø muïc vuï thì khaùc xa so vôùi tieâu chuaån Kinh thaùnh. Chuùng ta khieán noù quaù phöùc taïp ñeán noåi maø chæ coù moät vaøi sieâu nhaân môùi coù theå ñaùp öùng noãi tröôùc söï ñoøi hoûi cuûa muïc vuï.
Moät soá ngöôøi khaùc thì noùi raèng: “Nhöng Ñöùc Chuùa Trôøi ngaên caám khoâng cho ngöôøi khoâng ñöôïc huaán luyeän ôû tröôøng Kinh thaùnh hay chuûng vieän laøm coâng taùc quaûn nhieäm Hoäi thaùnh vaø giaùm muïc chöa ñöôïc huaán luyeän seõ daãn baày chieân vaøo söï sai laïc!”.
Roõ raøng Phaoloâ khoâng quan taâm nhö theá. Thöïc teá ngaøy nay, chuùng ta coù tröôøng Kinh thaùnh vaø nhöõng giaùo chöùc ñöôïc huaán luyeän, nhöng hoï khoâng tin Chuùa Gieâ-su haï sinh bôûi trinh nöõ, hoï chaáp thuaän tình duïc ñoàng giôùi, hoï daïy raèng Ñöùc Chuùa Trôøi muoán moïi ngöôøi coù xe hôi sang troïng, hoï coâng boá Ñöùc Chuùa Trôøi tieàn ñònh cho moät soá ngöôøi bò ñoaùn phaït hoaëc noùi khoâng ngaàn ngaïi raèng coù theå leân Thieân ñaøng maø khoâng caàn vaâng phuïc Chuùa Gieâ-su.
Nhöõng ngöôøi “bình daân” sôï khoâng daùm thaùch thöùc nhöõng ngöôøi nhö theá vì hoï ñöôïc huaán luyeän chuyeân nghieäp neân coù nhieàu “baèng chöùng”. Hôn theá nöõa, nhöõng giaùo chöùc nhö vaäy laø keû chia reõ Hoäi thaùnh bôûi giaùo lyù mình hoïc, ngay caû coøn quaûng caùo nhöõng söï khaùc bieät baèng nhöõng danh xöng ñaët treân baûng hieäu tröôùc nhaø thôø, noùi thoâng baùo cho theá giôùi bieát raèng “chuùng toâi khoâng gioáng nhö nhöõng cô ñoác nhaân khaùc”. Theâm toån thöông cho thaân theå Ñaáng Christ, hoï daùn nhaõn cho nhöõng ai baát ñoàng vôùi giaùo lyù chia reõ cuûa hoï baèng “keû chia reõ”. Thaåm tra chính thöùc söï chia reõ laø do nhöõng ngöôøi coù baèng caáp maø ra. Ñaây coù phaûi laø hình aûnh maø Chuùa Gieâ-su muoán neâu leân ñeå theá giôùi nhaän bieát moân ñoà Ngaøi yeâu thöông nhö theá khoâng?
Tín ñoà ngaøy nay choïn Hoäi thaùnh döïa treân giaùo lyù ñaëc thuø vaø neàn thaàn hoïc ñuùng trôû neân ñieàu qua troïng nhaát hôn laø choïn laø loái soáng ñuùng ñaén, ñieàu xaûy ra nhö vaäy vì côù moâ hình Kinh thaùnh ñaõ bò loaïi boû.
Söï Löïa Choïn Theo Kinh Thaùnh (A Biblical Alternative)
Coù phaûi toâi uûng hoä vieäc ñem ngöôøi tin Chuùa môùi ba thaùng ñaët hoï coi soùc Hoäi thaùnh khoâng (chính ñieàu Phaoloâ ñaõ laøm). Vaâng ñuùng vaäy, nhöng chæ vôùi tín ñoà naøo ñaùp öùng caùc ñoøi hoûi cuûa Kinh thaùnh veà chöùc vuï tröôûng laõo, giaùm muïc, vaø chæ coù hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc troâng coi caùc Hoäi thaùnh theo tieâu chuaån Kinh thaùnh. Ñoù laø nhöõng Hoäi thaùnh tröôùc heát laø nhöõng Hoäi thaùnh môùi ñöôïc môû mang vaø phaûi ñaàu phuïc muïc sö thaønh laäp nhö laø moät söù ñoà, laø ngöôøi coi soùc chung.[3] Theo caùch ñoù, nhöõng tröôõng laõo môùi ñöôïc laäp neân khoâng hoaøn toaøn ñoäc laäp.
Thöù hai, hoäi chuùng phaûi laø nhoùm nhoû ñeå nhoùm hoïp taïi tö gia, nhö Hoäi thaùnh ñaàu tieân ñaõ laøm.[4] Moâ hình naøy khieán Hoäi thaùnh deå ñöôïc quaûn lyù hôn. Ñoù coù theå laø lyù do taïi sao moät trong nhöõng ñoøi hoûi tröôûng laõo phaûi quaûn lyù nhaø rieâng mình caùch thaønh coâng (xem 1Tim 3,4,5). Coi soùc moät “gia ñình ñöùc tin” nhoû khoâng thaùch thöùc hôn quaûn lyù moät.
Thöù ba, hoäi chuùng phaûi bao goàm nhöõng ngöôøi ñaùp öùng söï aên naên theo Phuùc AÂm cuûa Kinh thaùnh. Vaø laø nhöõng moân ñoà ñích thöïc cuûa Chuùa Gieâ-su Christ. Ñieàu ñoù loaïi ra nhöõng thaùch thöùc cho muïc sö coá chaên chieân nhöng thaät chaát laø deâ.
Thöù tö, caùc muïc sö, tröôûng laõo, giaùm muïc phaûi theo vai troø cuûa Kinh thaùnh hôn laø giöõ vai troø coù tính vaên hoùa. Ñoù laø, hoï khoâng phaûi naém giöõ moïi vò trí cao, quan troïng nhö caùc muïc sö laøm trong haàu heát caùc Hoäi thaùnh thôøi nay. [5] Hôn theá hoï chæ laø moät chi theå trong caû thaân theå, nhöõng toâi tôù khieâm nhöôøng, daïy doã baèng ñôøi soáng vaø quan ñieåm cuûa mình, vaø muïc tieâu cuûa hoï phaûi laø ñaøo taïo moân ñoà theo phöông phaùp cuûa Chuùa Gieâ-su chöù khoâng chæ laø nhöõng dieãn giaû vaøo saùng Chuùa nhaät.
Khi laøm theo kieåu maãu treân thì tín ñoà môùi tin Chuùa 3 thaùng cuõng coù theå coi soùc Hoäi thaùnh.
Nhöõng Toøa Nhaø Hoäi Thaùnh (Church Buiding)
Coøn veà nhöõng toøa nhaø thôø thì sao? Ñoù laø nhöõng thöù thieát yeáu thôøi nay maø Hoäi thaùnh ñaàu tieân khoâng caàn. Chuùng coù giuùp gì cho quaù trình ñaøo taïo moân ñoà khoâng?
Khi toâi laø moät muïc sö, toâi caûm thaáy mình thieân veà laø ngöôøi kinh doanh baát ñoäng saûn, nhaø baêng, thaàu khoaùn, vaø laø ngöôøi quyeân goùp chuyeân nghieäp. Toâi mô veà nhöõng ngoâi nhaø thôø, tìm kieám noù, thieát keá laïi nhöõng toaø nhaø cuõ, thueâ möôùn cao oác, xaây döïng nhaø thôø môùi roài söûa noù khi Ñöùc Chuùa Trôøi khieán möa laøm cho noù hö cuõ. Nhaø thôø hao toán raát nhieàu tieàn vaø söùc löïc. Lyù do toâi suy nghó nhieàu ñeán nhaø thôø vì toâi ñaõ suy nghó, nhö haàu heát caùc muïc sö laø seõ khoâng coù caùch naøo thaønh coâng neáu khoâng coù nhaø thôø, moät nôi ñeå Hoäi thaùnh nhoùm laïi.
Nhöõng ngoâi nhaø thôø cuõng tieâu toán raát nhieàu tieàn baïc; (taïi Hoa Kyø moät soá hoäi chuùng ñaõ chi 10 trieäu Ñoâla trong vieäc xaây caát nhaø thôø). Sau khi giaác mô xaây nhaø thôø ñöôïc thaønh töïu, thì toâi laïi mô ñeán ngaøy moïi giaáy tôø theá chaáp ngaên haøng ñeå xaây döïng nhaø thôø ñöôïc thanh toaùn, ñeå chuùng toâi coù theå söû duïng troïn tieàn baïc cho chöùc vuï. Coù ñieàu xaûy ra cho toâi laø khi mình giaûng daïy cho hoäi chuùng phaûi quaûn lyù toát taøi chaùnh vaø khoâng maéc nôï ngöôøi khaùc, thì toâi laïi laøm cho caû hoäi chuùng mình cuøng maéc nôï (roõ raøng laø toâi ñang daïy hoï baèng taám göông).
Haàu heát caùc nhaø thôø chæ ñöôïc söû duïng vaøi giôø trong tuaàn hoaëc vaøi laàn trong tuaàn. Nhöõng toå chöùc naøo treân theá giôùi ngaøy hoâm nay xaây nhieàu nhaø thôø maø raát ít söû duïng? (traû lôøi: chæ nhöõng taø giaùo hoaëc nhöõng toân giaùo laàm laïc)
Loå hoång veà taøi chaùnh gaây ra nhieàu vaán ñeà raéc roái. Moät muïc sö vôùi moät nhaø thôø luoân luoân caàn löu löôïng tieàn baïc, neân noù gaây aûnh höôûng nhöõng ñieàu oâng laøm. OÂng bò caùm doã ñeå phuïc vuï nhöõng ngöôøi giaøu coù (laø ngöôøi thöôøng daâng hieán maø khoâng caàn phaûi hy sinh), khoâng giaûng nhöõng baøi giaûng gaây xuùc phaïm ñeán ngöôøi giaøu, vaø boùp meùo Kinh thaùnh ñeå phuïc vuï cho muïc ñích kieám tieàn. Caùc baøi giaûng cuûa oâng chæ nhaém ñeán ñeà taøi ñeå ñöøng ngaên trôû löu löôïng tieàn baïc. Vì ñieàu naøy, maø nhieàu cô ñoác nhaân suy nghó raèng khía caïnh quan troïng nhaát ñeå laøm tín ñoà laø: (1) Daâng phaàn möôøi (laø ñieàu Chuùa Gieâ-su xem nhö ñieàu raên nhoû) vaø (2) laø ñi nhoùm (nôi maø hoï daâng moät phaàn möôøi vaøo moãi Chuùa Nhaät). Ñaây laø ñieàu khoù khaên cho vieäc ñaøo taïo moân ñoà. Nhöng nhieàu muïc sö vaãn mô öôùc coù ñöôïc hoäi chuùng goàm nhöõng ngöôøi thöïc hieän hai ñieàu naøy. Neáu moät muïc sö coù moät hoäi chuùng maø moät nöõa thöïc hieän ñöôïc hai ñieàu treân, thì oâng seõ coù theå vieát saùch vaø baùn nhöõng bí quyeát thaønh coâng cuûa mình cho haøng trieäu muïc sö khaùc!
Söï thaät roõ raøng laø! Saùch Coângvuï khoâng coù ghi laïi vieäc Hoäi thaùnh naøo mua hoaëc xaây caát nhaø thôø. Haàu heát caùc tín ñoà nhoùm hoïp thöôøng xuyeân taïi nhaø.[6] Khoâng coù quyeân tieàn cho quyõ xaây döïng, vaø cuõng khoâng coù lôøi chæ daïy trong caùc thö tín veà vieäc caát nhaø thôø. Theâm vaøo ñoù, laø khoâng coù ai nghó veà vieäc xaây döïng nhaø thôø cho ñeán khi Cô Ñoác Giaùo toàn taïi ñöôïc 300 naêm, khi Hoäi thaùnh keát hôïp vôùi theá gian theo saéc leänh cuûa Coâng-taên-tin (Constantine). Ba traêm naêm! Suy nghó ñeán khoaûng thôøi gian daøi nhö theá! Vaø Hoäi thaùnh ñöôïc phaùt trieån khaép nôi vaø gia taêng gaáp boäi, duø phaûi traûi qua thôøi gian baét bôù khoác lieät, vaø khoâng coù baát cöù moät ngoâi nhaø thôø naøo. Hieän töôïng phi thöôøng naøy ñöôïc taùi dieãn ra trong nhieàu thôøi kyø ôû nhöõng theá kyû sau ñoù. Vaø noù ñang dieãn ra taïi Trung Hoa gaàn ñaây. Coù leõ hôn moät trieäu Hoäi thaùnh tö gia Trung Hoa ngaøy nay.
11 Giôø Saùng Chuùa Nhaät Laø Thì Giôø Ñöôïc Bieät Rieâng
(Eleven O’Clock Sunday is the Most Segregated Hour)
Nhöõng tieän nghi trong Hoäi thaùnh thôøi naøy baét chöôùc theo moâ hình ngöôøi Myõ, ít nhaát phaûi coù ñuû phoøng chia ra cho ñuû caùc nhoùm, ñuû löùa tuoåi. Tuy nhieân chöùc vuï ñaëc bieät cho nam giôùi, nöõ giôùi, cho caùc löùa tuoåi thieáu nhi v.v…thì chöa ñöôïc nghe trong Hoäi thaùnh ñaàu tieân. Hoäi thaùnh ñöôïc hieäp moät vôùi ñaày ñuû yù nghóa cuûa noù maø khoâng coù xeù leû. Ñôn vò gia ñình ñöôïc giöõ laïi vôùi nhau, vaø traùch nhieäm thuoäc linh cuûa cha meï ñöôïc nhaán maïnh qua cô caáu Hoäi thaùnh chöù khoâng phaûi bò laøm yeáu ñi bôûi cô caáu toå chöùc cuûa Hoäi thaùnh thôøi nay.
Coù phaûi nhaø thôø goùp phaàn ñaøo taïo moân ñoà hay ngaên trôû noù? Theo lòch söû thì vieäc ñaøo taïo moân ñoà trong nhieàu theá kyû ñöôïc thaønh coâng maø khoâng coù nhaø thôø, vaø nhieàu lyù do khaùc nöõa.
Nhoùm hoïp taïi nhaø laø ñieàu Hoäi thaùnh ñaàu tieân thöïc hieän trong 3 theá kyû ñaàu. Taïi tö gia laø nôi hoï vui höôûng caùc böõa aên, nghe giaûng daïy, cuøng ca haùt, chia xeû caùc aân töù thuoäc linh khoaûng ba ñeán naêm tieáng ñoàng hoà, laø nôi taïo neân moâi tröôøng ñeå tín ñoà taêng tröôûng thuoäc linh. Thaønh vieân trong thaân theå Ñaáng Christ caûm thaáy hoï laø nhöõng ngöôøi cuøng tham gia khi hoï ngoài ñoái maët vôùi nhau, khaùc haún caùch maø nhöõng thaønh vieân cuûa Hoäi thaùnh ngaøy hoâm nay caûm thaáy nhö laø khaùn giaû trong moät nhaø haùt, taát caû ngoài quay leân y nhö theå nhöõng khaùn giaû khoâng muoán boû qua maøn trình dieãn treân saân khaáu. Khung caûnh töï nhieân cuûa nhöõng böõa aên chung daãn ñeán moái lieân heä thaân maät, vaø söï thoâng coâng thaät söï maø “moái thoâng coâng” thôøi nay, noù chæ laø nhöõng caùi baét tay xaõ giao vôùi moät ngöôøi xa laï ôû haøng gheá khaùc khi muïc sö keâu goïi.
Söï giaûng daïy laø nhöõng phaàn hoûi vaø traû lôøi, vaø môû ra cuoäc thaûo luaän giöõa nhöõng ngöôøi ngang nhau, chöù khoâng laø nhöõng baøi giaûng thuyeát ñöôïc giaûng daïy bôûi nhöõng ngöôøi aên maëc ñaëc bieät, noùi nhö gioïng cuûa saân khaáu, ñöùng ôû ñòa vò hoïc thöùc cao hôn thính giaû (vaø thöôøng thì buoàn teû). Caùc muïc sö ñaõ khoâng phaûi chuaån bò baøi giaûng haøng tuaàn. Baát cöù ai cuõng coù theå nhaän söï daïy doã bôûi Thaùnh Linh ban phaùt.
Khi nhaø rieâng khoâng coøn ñuû choã, caùc tröôûng laõo khoâng nghó caàn phaûi kieám moät toøa nhaø lôùn hôn. Nhöng moïi ngöôøi bieát raèng hoï phaûi chia thaønh hai buoåi nhoùm tö gia, vaø chæ caàn tìm bieát yù muoán Ñöùc Thaùnh Linh xem nôi naøo vaø ai laø ngöôøi chaêm soùc cho nhoùm môùi. May thay, hoï khoâng phaûi tìm lí lòch trích ngang cuûa moät ngöôøi laï vaø trieát gia veà Hoäi thaùnh taêng tröôûng ñeå xem kyõ quan ñieåm thaàn hoïc giaùo lyù cuûa hoï; nhöng hoï ñaõ coù saün nhöõng ngöôøi coi soùc ñöôïc xöùc daàu ngay giöõa voøng hoï roài, laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñang hoïc vieäc vaø thöïc söï bieát roõ töøng thaønh vieân trong baày nhoû cuûa mình. Hoäi thaùnh tö gia môùi ñöôïc thaønh laäp ñoù coù cô hoäi rao truyeàn Phuùc AÂm cho khu vöïc môùi, vaø baøy toû cho nhöõng ngöôøi ngoaïi xung quanh Cô Ñoác Nhaân laø gì – laø nhöõng ngöôøi yeâu meán nhau. Hoï coù theå môøi ngöôøi chöa tin ñeán buoåi nhoùm cuõng deã nhö môøi hoï ñeán döï böõa aên.
Muïc Sö Ñöôïc Phöôùc (The Blessed Pastor)
Khoâng moät muïc sö, tröôûng laõo hoaëc giaùm muïc cuûa Hoäi thaùnh tö gia phaûi chòu khoå trong chöùc vuï vì chòu tình traïng quaù taûi vôùi traùch nhieäm chaên baày cuûa mình, nhö hieän töôïng cuûa Hoäi thaùnh thôøi nay (moät nghieân cöùu cho bieát moãi thaùng taïi Hoa Kyø coù 1.800 muïc sö rôøi chöùc vuï). Hoï chæ chaên moät baày nhoû, vaø neáu baày nhoû ñoù cung caáp ñaày ñuû nhu caàu taøi chính cho chöùc vuï thì hoï trôû neân chuyeân nghieäp, ñeå hoï thöïc söï coù thôøi giôø caàu nguyeän, suy gaãm, giaûng Phuùc AÂm cho nhieàu ngöôøi khaùc chöa tin, trôï giuùp ngöôøi ngheøo, thaêm vaø caàu nguyeän cho ngöôøi beänh, vaø daønh thôøi gian trang bò cho moân ñoà môùi laø nhöõng ngöôøi cuøng laøm vieäc vôùi hoï. Vieäc ñieàu haønh Hoäi thaùnh thaät ñôn giaûn.
Hoï cuøng laøm vieäc hieäp moät vôùi caùc tröôûng laõo, muïc sö, giaùm muïc khaùc trong khu vöïc. Khoâng coù söï tranh giaønh ñeå coù moät Hoäi thaùnh lôùn nhaát trong tænh, hoaëc ganh ñua vôùi caùc muïc sö ñoàng nghieäp ñeå coù “chöùc vuï thanh nieân toát nhaát “hay “chöông trình haáp daãn cho thieáu nhi Hoäi thaùnh”. Ngöôøi ta khoâng ñeán nhoùm hoïp ôû nhaø thôø ñeå pheâ bình caùch trình dieãn cuûa ban daãn thôø phöôïng, hay caùch muïc sö tieáp ñaõi coù toát hay khoâng. Hoï ñöôïc taùi sanh ñeå yeâu meán Chuùa vaø daân söï Ngaøi. Hoï thích ñöôïc aên chung vôùi nhau vaø chia xeû nhöõng aân töù maø Ñöùc Chuùa Trôøi ban cho hoï. Muïc ñích cuûa hoï laø vaâng lôøi Chuùa Gieâ-su vaø saün saøng ñöùng tröôùc ngai xeùt ñoaùn cuûa Ngaøi.
Dó nhieân laø coù nhöõng nan ñeà trong Hoäi thaùnh tö gia vaø ñieàu ñoù ñaõ ñöôïc ñeà caäp trong caùc thö tín roài. Nhöng coù quaù nhieàu nan ñeà, gaây tai hoïa cho Hoäi thaùnh hieän nay, ngaên trôû coâng taùc ñaøo taïo moân ñoà maø Hoäi thaùnh ñaàu tieân chöa töøng nghe, ñôn giaûn chæ vì moâ hình cuûa Hoäi thaùnh ñòa phöông thôøi ñoù quaù khaùc bieät so vôùi söï bieán hoùasau theá kyû thöù 3 vaø keå sau thôøi kyø toái taêm cuûa Hoäi thaùnh. Moät laàn nöõa, haõy ñeå ñieàu naøy laéng saâu trong baïn: Nhaø thôø chöa töøng ñöôïc xaây döïng cho ñeán ñaàu theá kyû thöù 4. Neáu baïn soáng trong ba theá kyû ñaàu tieân, thì chöùc vuï cuûa baïn seõ khaùc theá naøo so vôùi hieän nay?
Noùi toùm laïi caøng gaàn vôùi khuoân maãu Kinh thaùnh, thì chuùng ta caøng coù hieäu quaû trong vieäc hoaøn thaønh muïc tieâu cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø ñaøo taïo moân ñoà. Moät caûn trôû lôùn nhaát cho coâng taùc ñaøo taïo moân ñoà trong Hoäi thaùnh ngaøy nay laø baét nguoàn töø nhöõng thoùi quen vaø cô caáu toå chöùc phi Kinh thaùnh.
[1] Döôøng nhö khaù roõ raøng moät muïc sö (tieáng Hi-laïp laø Poimain, coù nghóa laø ngöôøi chaên baày) thì töông ñöông vôùi moät tröôûng laõo (tieáng Hi-laïp laø Presbuteros), vaø cuõng töông ñöông vôùi töø ngöôøi coi soùc (tieáng Hi-laïp laø Episkopos ñöôïc dòch laø giaùm muïc). Ví duï Phaoloâ daïy doã nhöõng tröôûng laõo (Presbuteros) taïi EÂ-pheâ-soâ, oâng noùi cuøng hoï Ñöùc Thaùnh Linh ñaõ khieán anh em coi soùc (Episkopos), ñeå chaên baày (Poimain) cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (xem Coângvuï 20:28). OÂng cuõng duøng töø tröôûng laõo vaø ngöôøi coi soùc xen keõ trong Tít 1:5-7. Cuõng vaäy Phierô khích leä nhöõng tröôûng laõo (Presbuteros) haõy chaên baày (Poimain) cuûa Chuùa (xem 1Phierô 5:1-2). YÙ töôûng moät giaùm muïc (ñöôïc dòch töø chöõ Episkopos trong baûn KJV) laø moät chöùc vuï cao hôn muïc sö hoaëc tröôûng laõo, laø ngöôøi coi soùc moät soá hoäi thaùnh, ñaây laø yù töôûng cuûa con ngöôøi.
[2] Söï nhaán maïnh thôøi nay vaøo nhöõng giaùo chöùc ñöôïc ñaøo taïo chuyeân nghieäp laø moät trieäu chöùng beänh taät ngaøy caøng phoå bieán trong nhieàu caùch, xem kieán thöùc töông ñöông vôùi söï taêng tröôûng thuoäc linh. Chuùng ta thöôøng nghó moät ngöôøi bieát nhieàu seõ tröôûng thaønh thuoäc linh hôn, trong khi thaät söï ngöôøi ñoù thuoäc linh laø keùm hôn, cao ngaïo vôùi nhöõng gì mình ñaõ hoïc. Phaoloâ ñaõ vieát “tri thöùc sinh kieâu caêng” (1Coâr 8:1). Vaø chaéc chaén nhöõng ai cöù laéng nghe nhöõng baøi dieãn thuyeát buoàn teû trong suoát hai hoaëc ba naêm thì sau naøy chaéc cuõng giaûng teû nhaït haøng tuaàn.
[3] Trong thö thöù nhaát Phaoloâ gôûi Timoâtheâ vaø thö gôûi Tít oâng ñeà caäp vieäc ñeå hoï ôû laïi ñeå thieát laäp nhöõng tröôûng laõo/nhöõng giaùm muïc trong hoäi thaùnh. Vì theá Timoâtheâ vaø Tít ñaõ phaûi coi soùc nhöõng tröôûng laõo/nhöõng giaùm muïc ñoù trong moät thôøi gian. Hoï phaûi thöôøng xuyeân gaëp nhöõng tröôûng laõo/ nhöõng giaùm muïc thöôøng xuyeân ñeå huaán luyeän nhö Phaoloâ vieát “nhöõng ñieàu nhö con ñaõ nghe nôi ta tröôùc nhieàu ngöôøi chöùng kieán, phaûi truyeàn laïi cho nhöõng ngöôøi trung tín laø keû coù theå daïy doã ngöôøi khaùc.” (2Tim 2:2)
[4] Xem Coângvuï 2:2,46; 5:42; 8:3; 12:12; 16:40; 20:20; Roâma 16:5, 1Coâr 16:19, Coâl 4:15, Phileâmoân 1:2, 2Giaêng 1:10.
[5] Neân löu yù nhöõng thö tín Phaoloâ gôûi cho hoäi thaùnh laø gôûi cho moïi ngöôøi trong nhieàu hoäi thaùnh khaùc nhau, chöù khoâng chæ cho tröôûng laõo hoaëc giaùm muïc. Chæ hai trong nhöõng thö tín oâng ñeà caäp nhöõng tröôûng laõo/muïc sö/giaùm muïc. Trong moät tröôøng hôïp khaùc oâng bao goàm caû hoï trong lôøi chaøo thaêm, nhö theå oâng khoâng muoán hoï nghó mình laø ñoäc giaû ñaëc bieät (xem Philíp 1:1). Trong tröôøng hôïp khaùc Phaoloâ ñeà caäp ñeán nhöõng muïc sö trong moät danh saùch nhöõng ngöôøi trang bò thaùnh ñoà (xem Eâpheâsoâ 4:11-12). Haõy ñaëc bieät löu yù taïi sao Phaoloâ khoâng ñeà caäp ñeán vai troø cuûa nhöõng tröôûng laõo khi oâng chæ daãn nhö chuùng ta thöôøng nghó veà chöùc tröôûng laõo, nhö laø ban tieäc thaùnh vaø giaûi quyeát nhöõng xung ñoät trong hoäi thaùnh. Nhöõng ñieåm naøy noùi leân söï thaät raèng nhöõng tröôûng laõo/muïc sö khoâng giöõ vai troø troïng taâm, vai troø quan troïng nhö hoï ñang laøm trong caùc hoäi thaùnh hieän nay.
[6] Xem Coângvuï 2:2,46; 5:42; 8:3; 12:12; 16:40; 20:20; Roâma 16:5, 1Coâr 16:19, Coâl 4:15, Phileâmoân 1:2, 2Giaêng 1:10.