زن گفت: «ای آقا، می بینم که تو نبی هستی. پدران ما در روی این کوه عبادت می کردند اما شما یهودیان می گوئید باید خدا را دراورشلیم عبادت کرد.» عیسی گفت: «ای زن، باور کن زمانی خواهد آمد که پدر را نه بر روی این کوه پرستش خواهید کرد و نه در اورشلیم. شما سامریان آن چه را نمی شناسید می پرستید اما ما آنچه را که می شناسیم عبادت می کنیم، زیرارستگاری به وسیلۀ قوم یهود می آید. اما زمانی می آید ــ و این زمان هم اکنون شروع شده است ــ که پرستندگان حقیقی ، پدررا با روح و راستی عبادت خواهند کرد، زیرا پدر طالب این گونه پرستندگان می باشد. خدا روح است و هر که او را می پرستد باید با روح و راستی عبادت نماید» (یوحنا 19:4-24).
این سخنان از دهان عیسی پایه و اساس درک ما از جنبه های مهم عبادت می شود. او از «پرستندگان حقیقی» صحبت می کند و ویژگی های آنها را توصیف می کند. این نشان می دهد که افرادی هستند که پرستش می کنند اما پرستندگان حقیقی نیستند. آنها ممکن است تصور کنند که خداوند را عبادت می کنند اما اینطور نیست زیرا آنها شرایط لازم را رعایت نمی کنند.
مسیح ویژگی های پرستندگان حقیقی را توضیح داد، آنها «با روح و راستی » عبادت می کنند. بنابراین می توان گفت پرستندگان دروغین «با جسم و دورویی» عبادت می کنند. عبادت کنندگان دروغین شاید حرکات دعا را انجام دهند ولی تمام کارهای آنها نمایش است زیرا عبادت آنها از قلبی پاک که عشق خداوند در آن لانه دارد، ریشه نمی گیرد.
عبادت حقیقی خداوند تنها می تواند از قلبی بیاید که خداوند را دوست دارد. بنابراین عبادت چیزی نیست که تنها در گردهمایی های کلیسا انجام دهیم، بلکه زمانی که از فرامین مسیح اطاعت می کنیم، هر لحظه در حال عبادت هستیم. جالب است که زنی که مخاطب مسیح بود پنج بار ازدواج کرده بود و در آن زمان با مردی زندگی می کرد و می خواست بداند مکان درست برای عبادت خداوند کجاست! این زن نمایانگر بسیاری از انسانهای مذهبی است که در برنامه های عبادتی حضور می یابند در حالی که در زندگی روزمره شان در تمرد با خداوند هستند. اینان عبادت کنندگان حقیقی نیستند.
مسیح فریسیان و کاتبان را به خاطر عبادت نادرست و عاری از احساسشان ملامت کرد:
ای ریاکاران! اشعیاء در باره شما درست پیشگوئی کرد وقتی گفت : « این قوم با زبان خود ، به من احترام می گذارند ، اما دلهایشان از من دور است. عبادت آنها بیهوده است زیرا اوامر انسانی را به جای احکام الهی تعلیم میدهند» (متی 7:15-9، همراه با تاکید).
اگرچه یهودیان و سامری ها در روزگار عیسی اهمیت زیادی می دادند به مکانی که در آن عبادت انجام می شود، مسیح گفت که مکان اهمیتی ندارد. بلکه شرایط و حالت قلب و روح شخص در برابر خداوند است که کیفیت عبادت او را تعیین می کند.
بیشتر آنچه امروز در کلیساها «عبادت» نامیده می شود، چیزی بیش از تشریفات مذهبی بی حس و روح از عبادت کنندگانی مرده نیست. مردم زمان خواندن «سرودهای عبادت» بدون فکر و طوطی وار صحبت های فردی دیگر را دربارۀ خداوند تکرار می کنند، و عبادت آنها بیهوده است، زیرا شیوۀ زندگی آنها آنچه واقعاً در دلشان است را فاش می کند.
خداوند ترجیح می دهد از یکی از فرزندان مطیع خود دوستت دارمِ ساده و از دل برآمده ای بشنود تا اینکه وزوز کردن های هزاران مسیحی را در صبح روزهای یکشنبه بشنود که همه با هم می خوانند: «خداوندا تو چقدر بزرگ هستی.»
عبادت با روح (Worshipping in Spirit)
برخی می گویند که عبادت با روح به معنای عبادت و سرود خواندن به زبانهای دیگر است، اما به نظرمی رسد چنین تفکری تعبیری نادرست از سخنان عیسی باشد. او گفت: «اما زمانی می آید و این زمان هم اکنون شروع شده است، که پرستندگان حقیقی، پدر را با روح و راستی عبادت خواهند کرد،» و این نشان می دهد که زمانی که عیسی این سخنان را ایراد می کرد، کسانی بودند که شرایط عبادت «با روح» را رعایت می‌کردند. البته تا قبل از روز پنطیکاست کسی به زبانها صحبت نمی کند. بنابراین همۀ مومنان چه بتوانند به زبانها سخن بگویند و چه نتوانند، می توانند با روح و راستی خدا را عبادت نماید. دعا و سرود به زبانهای دیگر مطمئناً می تواند به مومنان در عبادتشان کمک کند، اما حتی دعا به زبانها هم می تواند تبدیل به تشریفاتی بی حس و بی روح شود.
در اعمال رسولان 1:13-2، دربارۀ عبادت در کلیسای اولیه نکات جالبی ذکر شده است:
در آن زمان در کلیسای انطاکیه عده ای نبی و معلم از قبیل برنابا و شمعون ملقب به نیجر و لوکیوس قیروانی و مناحم (که با هیرودیس پادشاه ، بزرگ شده بود) و شائول حضور داشتند. یک روز که آنها روزه دار و مشغول عبادت خداوند بودند روح القدس به ایشان فرمود : «برنابا و شائول را مأمور انجام آن کاری که من برای آنها مقرر کرده ام بنمائید» (همراه با تاکید).
توجه کنید که این متن می گوید آنها «مشغول عبادت خداوند»1 بودند. به نظر منطقی است که فکر کنیم آنها او را پرستش می کردند و بنابراین متوجه می شویم که عبادت واقعی خدمت به خداست. اما این مسئله تنها زمانی درست است که خداوند مقصود عشق و توجه ما است.
شیوه های عبادت (Ways to Worship)
کتاب مزامیر، که می توان آن را کتاب سرودهای مذهبی بنی اسراییل دانست، ما را به عبادت خداوند به روشهای مختلف دعوت می کند. مثلا در مزامیر 32 می خوانیم:
«اي همـۀ راست دلان ترنّـم نماييـد» (مزمور 11:32 همراه با تاکید).
اگرچه عبادت آرام و با متانت جایگاه خود را دارد ولی ترنم و فریاد هم زیباست:
اي صالحان در خداوند شادي نماييد،زيرا كه تسبيح خواندن راستان را مي‌شايد. خداوند را با بربط حمد بگوييد؛ با عود ده تار او را سرود بخوانيد. سرودي تازه براي او بسراييد؛ نيكو بنوازيد با آهنگ بلند (مزمور 1:33-3، همراه با تاکید).
البته که باید برای عبادت با خداوند سرود بخوانیم اما خواندنمان باید شادمانه باشد و این هم یکی از نشانه های حالت های قلبی شخص است. حتی می توان سرود های شاد را با آلات موسیقی همراه کرد. اما باید اضافه کنم که در برخی کلیساها آلات موسیقی صدای بسیار بلندی دارند و این سبب از بین رفتن صدای سرود خواندن می شود. صدای اینگونه وسایل باید کم شود و یا باید آنها را خاموش کرد. مزمورخوانان هرگز چنین مشکلی نداشتند!
از اين رو تا زنده هستم تو را متبارك خواهم خواند. و دستهاي خود را به نام تو خواهم برافراشت (مزمور 4:63، همراه با تاکید).
به عنوان نشانه ای از توبه و تسلیم می توانیم دستانمان را به سمت خداوند بالا بگیریم.
اي تمامي زمين، براي خدا بانگ شادماني بزنيد! جلال نام او را بسراييد، و در تسبيح او جلال‌او را توصيف نماييد! خدا را گوييد: «چه مَهيب است كارهاي تو! از شدت قوّت تو دشمنانت نزدتو تذلل خواهند كرد! تمامي زمين تو را پرستش خواهند كرد و تو را خواهند سراييد و به نام توترنم خواهند نمود» (مزمور 1:66-4، همراه با تاکید).
ما باید به خداوند بگوییم که چقدر پر هیبت است و او را به خاطر صفات عالی اش ستایش کنیم. مزامیر بخش فوق العاده ای از کتاب مقدس است برای یافتن کلماتی که با آنها بتوان خداوند را ستایش کرد. ما باید ورایِ تکرار عباراتی همچون «خداوندا تو را ستایش می کنم» برویم. چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که می توانیم با خداوند در میان بگذاریم.
بياييد عبادت و سجده نماييم و به حضور آفريننده خود خداوند زانو زنيم! (مزمور 6:95).
حتی وضعیت بدن ما، ایستادن، زانو زدن و یا خم شدن، هم می تواند حالتی از عبادت باشد.
مقدّسان از جلال فخر بنمايند. و بر بسترهاي خود ترنّم بكنند (مزمور 5:149، همراه با تاکید).
اما مجبور نیستیم که برای عبادت بایستیم و یا زانو بزنیم، حتی می توانیم در بستر آرمیده باشیم.
با شكرگزاري از دروازه‌هاي خانه او داخل شويد؛ سرود خوانان به صحنهاي او بياييد. او را پرستش كنيد و نام مقدسش را گرامي بداريد (مزمور 4:100، همراه با تاکید).
شکرگزاری باید بخشی از عبادت ما باشد.
نام او را با رقص تسبيح بخوانند (مزمور 3:149، همراه با تاکید).
ما حتی می توانیم خداوند را با رقصیدن ستایش کنیم. اما نه رقص شهوانی، جسمانی و برای سرگرمی.
او را به آواز كَرِنّا تسبيح بخوانيد. او را با بربط و عود تسبيح بخوانيد. او را با دف و رقص تسبيح بخوانيد. او را با ذوات وتار و ني تسبيح بخوانيد. او را با صنجهاي بلندآواز تسبيح بخوانيد. او را با صنجهاي خوش صدا تسبيح بخوانيد. هركه روح دارد، خداوند را تسبيح بخواند. هلّلوياه! (مزمور 3:150-6).
خدا را شکر به خاطر وجود آنهایی که عطیۀ موسیقی به آنها داده شده است. عطیۀ آنها برای ستایش خداوند استفاده می شود اگر آلات موسیقی خود را با قلبی مالامال از عشق بنوازند.
سرودهای روحانی (Spiritual Songs)
براي خداوند سرود تازه بسراييد زيرا كارهاي عجيب كرده است (مزمور 1:98، همراه با تاکید).
خواندن آوازهای قدیمی هیچ ایرادی ندارد مگر اینکه تبدیل به تشریفات مذهبی شود. ما به سرودی نیاز داریم که از دل برآید. در عهد جدید، یاد می گیریم که روح القد ما را کمک می کند که سرودهای جدید بسراییم:
اجازه بدهید که پیام مسیح با تمام ثروتمندیش سر تا سر وجود شما را فرا گیرد. یکدیگر را با نهایت خردمندی تعلیم و پند دهید و با سپاسگزاری در دلهای خود زبور و تسبیحات و سرودهای روحانی برای خدا بخوانید (کولسیان 16:3).
مست شراب نشوید ، زیرا شراب شما را به سوی کارهای زشت می کشاند بلکه از روح القدس پر شوید. با استفاده از زبور و تسبیحات و سرود های روحانی با یک دیگر گفتگو کنید و با تمام دل برای خداوند بسرائید و آهنگ بسازید. بنام خداوند ما عیسی مسیح هر روز برای همه چیز سپاسگزار خدای پدر باشید (افسسیان 18:5-20).
پولس گفت که ما باید با «زبور و تسبیحات و سرود های روحانی» با همدیگر بخوانیم، بنابراین این سه با هم متفاوتند. مطالعۀ لغات اصلی یونانی اندکی کمک کننده است، شاید «مزامیر» به معنای خواندن مزامیر از روی انجیل و به همراه آلات موسیقی باشد. «تسبیحات» از سویی دیگر، ممکن است آوازهای شکرگزاری که توسط مومنان مختلف در کلیساها ساخته می شود باشد. «سرودهای روحانی» احتمالاً آوازهای خودانگیز است که توسط روح القدس داده می شود و شباهت دارد به عطیۀ نبوت با این تفاوت که سخنان باید خوانده شوند.
ستایش و پرستش باید بخشی از زندگی روزمرۀ ما باشد، نه کاری که تنها در جلسات کلیسا انجام دهیم. در تمام طول روز می توانیم به خداوند خدمت کنیم و رفاقتی نزدیک را با او تجربه کنیم.
ستایش، ایمان در عمل (Praise- Faith in Action)
ستایش و پرستش بیانی عادی از ایمان ما به خداوند هستند. اگر ما واقعاً به وعده های کلام خداوند ایمان داشته باشیم، انسانهایی شاد و پر از ستایش خداوند خواهیم بود. یهوشوع و مردم بنی اسراییل مجبور شدند که فریاد بکشند؛ سپس دیوارها فرو ریخت. انجیل ما را تشویق می کند که «پیوسته در خداوند شاد باشیم» (فلیپیان 4:4) و «برای هر چه که پیش بیآید خدا را شکر کنیم» (اول تسالونیکیان 18:5).
یکی از مهم ترین مثالهای قدرت ستایش دردوم تواریخ 20 یافت می شود زمانی که ملت یهودا مورد هجوم ارتش موآب و بني‌عَمُّون قرار گرفته بود. در پاسخ به دعای شاه یهوشافاط، خداوند به بنی اسرایی امر کرد که:
از اين گروه عظيم ترسان و هراسان مباشيد زيراكه‌جنگ از آن شما نيست بلكه از آن خداست. فردا به نزد ايشان فرود آييد… در اين وقت بر شما نخواهد بود كه جنگ نماييد. بايستيد و نجات خداوند را كه با شما خواهد بود مشاهده نماييد. اي يهودا و اورشليم ترسان و هراسان مباشيد و فردا به مقابل ايشان بيرون رويد و خداوند همراه شما خواهد بود» (دوم تواريخ 15:20-17).
داستان اینطور ادامه می یابد:
و بامدادان برخاسته، به بيابان تَقُوع بيرون رفتند و چون بيرون مي‌رفتند، يَهُوشافاط بايستاد و گفت: «مرا بشنويد اي يهودا و سكنة اورشليم! بر يَهُوَه خداي خود ايمان آوريد و استوار خواهيد شد، و به انبياي او ايمان آوريد كه كامياب خواهيد شد.» و بعد از مشورت كردن با قوم، بعضي را معين كرد تا پيش روي مُسَلّحان رفته، براي خداوند بسرايند و زينت قدوسيت را تسبيح خوانند و گويند: «خداوند را حمد گوييد زيرا كه رحمت او تا ابدالآباد است.» و چون ايشان به سراييدن و حمد گفتن شروع نمودند، خداوند به ضد بني‌عَمُّون و موآب و سكنه جبل سَعِير كه بر يهودا هجوم آورده بودند، كمين گذاشت و ايشان مُنْكَسِر شدند. زيرا كه بني‌عَمُّون و موآب بر سكنه جبل سَعِير برخاسته، ايشان را نابود و هلاك ساختند، و چون از ساكنان سَعِير فارغ شدند، يكديگر را به كار هلاكت امداد كردند. و چون يهودا به ديده بانگاه بيابان رسيدند و به سوي آن گروه نظر انداختند، اينك لاشه‌ها بر زمين افتاده، و احدي رهايي نيافته بود. يَهُوشافاط با قوم خود به جهت گرفتن غنيمت ايشان آمدند و در ميان آنها اموال و رخوت و چيزهاي گرانبها بسيار يافتند، و براي خود آنقدر گرفتند كه نتوانستند ببرند، و غنيمت اينقدر زياد بود كه سه روز مشغول غارت مي‌بودند (دوم تواريخ 20:20-25، همراه با تاکید).
ستایش مملو از ایمان با خود حمایت می آورد.
برای مطالعۀ بیشتر موضوع قدرت ستایش، فلیپیان 6:4-7 (ستایش صلح می آورد)، دوم تواريخ 1:5-14 (ستایش حضور خداوند را موجب می شود)، اعمال رسولان 1:13-2 (ستایش تحقق اهداف و برنامه های خداوند به سوی نور را سبب می شود)،اعمال رسولان 22:16-26 (ستایش حمایت خداوند و رهایی از بند را سبب می شود).
1 ترجمۀ تحت اللفظی این عبارت «مشغول خدمت به خداوند بودند» است اما مترجمِ کتاب مقدس به این صورت آن را ترجمه کرده است. (مترجم)
109