Chapter 16

k|e’ o]z” cnf}lss k/d]Zj/sf] ;Gtfg x’g’ ePsf]n] pxfFn] cfZro{sd{ ug{ jf h;nfO{ OR5f nfU5 To;nfO{ lgsf] kfg{ ;Sg’ x’GYof] eg]/ k|foM u/]/ ;f]FRg] ul/G5 . t/ olb xfdLn] wd{zf:qnfO{ ulxl/P/ cWoog u¥of}+ eg], k|e’ o]z” lglZrt ¿kdf cnf}lss x’g’ eP tfklg, pxfF cfˆgf] ;]jsfOsf] cjwLleq :jM ;Lldt x’g’ x’GYof] eg]/ :ki6 ¿kdf xfdL yfxf kfpg ;S5f}+ . pxfFn] PskN6 eGg’ eof], æk’q cfk}mn] s]xL klg ug{ ;Sb}g, t/ lktfn] h] ug'{ ePsf] b]V5 ToxL dfq u5{Æ -o”xGgf %M!(_ . o; s’/fn] k|e’ o]z” ;Lldt tyf cfˆgf] lktfdf e/ kg]{ JolSt x’g’ x’GYof] eg]/ :ki6 ¿kdf b]vfpFb5 .

kfjnn] eg] cg’;f/, k|e’ o]z” dfgj ?kdf x’g’ x’Fbf, pxfFn] cfk”mnfO{ pxfF klxn] k/d]Zj/sf] ¿kdf x’g’ x’Fbf h’g ¿kdf x’g’ x’GYof], tL s’/fx¿df æl/Tofpg’Æ eof] M æltdLx¿df o:tf] k|j[lt xf]; , hf] v|Li6 o]z”df klg lyof], h;n] k/d]Zj/sf] :j¿kdf eP/ klg k/d]Zj/sf] a/fa/L x’g] s’/fnfO{ Pp6f klj|m/fVg] j:t’ h:tf] 7fGg’ ePg, t/ cfk}mnfO{ l/ToffOsg sdf/fsf] ¿k wf/0ff u/]/, tyf dg’io eP/ hGdg’ eof]Æ -lkmlnKkL @M%–&_ .

s] s’/fdf k|e’ o]z”n] æcfk}mnfO{ l/Tofpg’Æ eof] < of] pxfFsf] cnf}lsstfdf lyPg . of] pxfFsf] kljqtfdf lyPg . clg pxfFsf] k|]ddf klg pxfFn] cfk”mnfO{ l/Tofpg’ ePsf] lyPg . of] kSs} klg pxfFsf] cnf}lss zlQmdf pxfFn] cfk”mnfO{ l/Tofpg’ ePsf] x’g’ kb{5 . Tof] a]nf pxfF ;j{JofkL x’g’ x’Gg lyof] -Ps}rfl]6 ;a}lt/ k’Ug ;Sg]_ . To;} u/L pxfF ;j{1fgL x’g’ x’Gg lyof] -;a} s’/f hfGg]_, clg Tof] a]nf pxfF ;j{zlQmdfg -;f/f zlQm ePsf]_ klg x’g’ x’Gg lyof] eGg] s’/f :ki6 5 . k|e’ o]z” dflg; x’g’ ePsf] lyof] . pxfFsf] ;]jsfOdf pxfF kljq cfTdfn] cleif]s ePsf] dflg; h:tf] dfq x’g’ x’GYof] . ha xfdL rf/j6} ;’–;dfrf/df x]b{5f}+, ta of] s’/f k|z:t ¿kdf :ki6 x’G5 .

pbfx/0fsf] nflu, æolb k|e’ o]z” cnf}lss k/d]Zj/sf] k’q x’g’ x’G5 eg], pxfFn] cfˆgf] ;]jsfO{ tL; aif{sf] pd]/df ;’? ug'{ x’Fbf, pxfFnfO{ kljq cfTdfdf alKtidf x’g lsg h?/L lyof] <Æ eg]/ xfdLnfO{ ;f]lwg ;S5 .

;]jsfOsf] nflu clelifQm x’gnfO{ k|e’ o]z”nfO{ kljq cfTdfsf] alKtidf x’g :ki6 ¿kdf cfjZos lyof] . To;}sf/0f, pxfFsf] alKtidfkl5 t’/Gt} pxfFsf] af/]df of] s’/fsf] k|rf/ ePsf] af/]df oL jrgx¿ pxfFn] k|rf/} ug'{ ePsf] xfdL k9b5f}+ M æk/dk|e’sf] cfTdf ddfly 5, lsgeg] pxfFn] dnfO{=== k|rf/ ug{, ===3f]if0ff ug{, == / :jtGq ug{ === cleif]s ug'{ ePsf] 5Æ -n”sf $M!*_ .

To;}sf/0fn] klg kq’;n] o;/L k|rf/ u/], æk/d]Zj/n] gf;/tsf k|e’ o]z”nfO{ kljqcfTdf / zlQmn] cleif]s ug'{ eof], clg pxfF ;’sd{ ub}{ / lbofan;af6 k]lnPsfx¿nfO{ lgsf] kfb}{ lx8g’ eof], lsgls k/d]Zj/ pxfFsf] ;fydf x’g’ x’GYof]Æ -k|]l/t !)M#*_ .

To;}sf/0fn] klg k|e’ o]z”n] tL; aif{sf] pd]/df kljq cfTdfdf alKtidf gxf]pGh]n;Dd s’g} klg cfZro{sd{x¿ ug'{ ePg . s] pxfF kRrL; aif{sf] x’g’ x’Fbf k/d]Zj/sf] k’q x’g’ x’GYof] < lgZro klg x’g’ x’GYof] . To;f] eP pxfFn] tL; aif{sf] gxf]pGh]n;Dd lsg cfZro{sd{ gug'{ ePsf] t < lsgeg] k|e’ o]z”n] cfk”mnfO{ k/d]Zj/df x’g’ kg]{ cnf}lss zlQmaf6 l/Tofpg’ ePsf] lyof], / kljq cfTdfåf/f pxfFnfO{ ;fdy{jfg agfpg] ;dosf]nflu pxfFn] kv{g’ kg]{ lyof] .

More proof that Jesus Ministered as a Man Anointed by the spirit

kljqcfTdfn] cleif]s ul/Psf] dflg;sf] ¿kdf k|e’ o]z”n] ;]jsfO{ ug'{ePsf] lyof] eGg] s’/fsf] nflu cem} w]/} k|df0f

xfdLn] ;’–;dfrf/sf k’:tsx¿ k9of}+ eg], k|e’ o]z”n] cnf}lss 1fg kfPsf] ;do / csf]{ gkfPsf] ;do klg lyof] eg]/ xfdL yfxf kfpFb5f}+ . jf:tjdf, k|e’ o]z”n] k|foM ;”rgf k|fKt ug{sf] nflu k|Zgx¿ ;f]Wg] ug'{ x’GYof] .

pbfx/0fsf] nflu, pxfFn] ;fdl/ofsf] Ogf/df e]6g’ ePsL :qLnfO{ h;sf] kfFrhgf nf]Ug]x¿ e};s]sf 5g / clxn] Tof] hf];Fu 5], Tof] To;sf] nf]Ug] xf]Og eg]/ egL lbg’ eof] -x]g'{xf]; o”xGgf $M!&–!*_ . o]z”n] Tof] s’/f s;/L rfn kfpg’ eof] < pxfF k/d]Zj/ x’g’ ePsf]n], / k/d]Zj/n] x/]s s’/f hfGg’ x’G5 eGg] s’/fn] ubf{ s] of] pxfFn] hfGg’ ePsf] lyof] < xf]Og, olb s’/f To:tf] x’GYof] eg], k|e’ o]z”n] cfˆgf] IfdtfnfO{ :ki6 ¿kdf k|:t’t ug'{ x’g] lyof] . pxfF k/d]Zj/ x’g’ x’GYof] / k/d]Zj/n] x/]s s’/f hfGg’ x’g] eP tfklg, k|e’ o]z” dfgj x’Fbf pxfFn] cfˆgf] ;j{1fgtfdf cfk”mnfO{ l/TofO{ ;Sg’ ePsf] lyof] . k|e’ o]z”n] To; Ogf/df ePsL :qLsf] j}jflxs Oltxf; yfxf kfpg’ ePsf] lyof], lsgeg] kljq cfTdfn] pxfFnfO{ ToxL ;dodf g} æ1fgsf] jrgÆ sf] j/bfg lbO{ xfNg’ ePsf] lyof] -! sf]l/GyL !@M*_, h’g rFflx laut jf jt{dfgsf] af/]df s]xL s’/f yfxf kfpFg] cnf}lss Ifdtf xf] . -xfdL csf]{ cWofodf cem} la:t[t ¿kdf kljq cfTdfsf a/bfgx¿sf] af/]df cWoog ug]{5f}+ _ .

s] k|e’ o]z”n] ;f/f ;dodf x/]s s’/f hfGg’ x’GYof] t < hfGg’ x’Gg lyof], ha /ut aUg] ladf/ ePsL :qLn] k|e’ o]z”sf] n’ufsf] Ps 5]pdf 5f]PsL lyO{, Tof] a]nf cfˆgf] r+ufO{sf] zlQm lgl:sP/ uPsf] pxfFn] yfxf kfpg’ eof] / ;f]Wg’ eof], æd]/f] n’uf s;n] 5f]of] <Æ -ds”{; %M#) v_ . ds”{; !!M!# df ha k|e’ o]z”n] clns k/}af6 cGhL/sf] ?vnfO{ b]Vg’ eof], ta pxfF æTo;af6 s]xL kfpF5′ , ls eg]/ To;sf] 5]pdf hfg’ eof] .Æ

k|e’ o]z”nfO{ s;n] 5f]Psf] lyof] eg]/ pxfFn] lsg yfxf gkfpg’ ePsf] < cGhL/sf] ?vdf kmn 5 ls 5}g eg]/ pxfFn] lsg yfxf gkfpg’ ePsf] < lsgeg] k|e’ o]z” kljq cfTdfåf/f cleif]s ul/Psf] Pp6f kljq cfTdfsf] a/bfg ePsf] dflg;sf] ¿kdf dfq} kl/rflnt x’g’ x’GYof] . kljq cfTdfsf a/bfgx¿ kljq cfTdfs} OR5f cg’;f/ dfq} kl/rflnt x’Fb5g -x]g'{xf]; ! sf]l/GyL !@M!!, lxa|’ @M$_ . kljq cfTdfn] pxfFnfO{ æ1fgsf] jrgÆ sf] a/bfg glbpGh]n;Dd pxfFn] s’g} klg s’/fnfO{ cnf}lss ¿kdf hfGg’ x’Gg lyof] .

k|e’ o]z”sf] r+ufO{ ug]{ ;]jsfOdf klg ToxL s’/f ;To x’G5 . k|e’ o]z”n] h’g;’s} ;dodf h’g;’s} JolQmnfO{ r+ufO{ ug{ ;Sg’ x’Gg lyof] eg]/ wd{zf:qn] :ki6 ¿kdf atfpFb5 . pbfx/0fsf] nflu, ha k|e’ o]z” cfˆgf] ufpF gf;/t hfg’ eof], pxfFn] rfxg’ ePsf] x/]s s’/f ug{ pxfF c;Ifd x’g’ eof] eg]/ ds”[{;sf] ;’–;dfrf/df xfdL k9b5f}+ .

æToxfFaf6 lgl:sP/ pxfF -o]z”_ cfˆg} gu/df kms{g’ eof], / pxfFsf r]nfx¿ pxfFsf] kl5 nfu] . clg zafy–lbgdf pxfFn] lzIff lbg nfUg’ eof], / w]/}hgf ;’Gg]x¿n] 5Ss k/]/ eg], æo; dflg;n] oL ;a s’/f sxfFaf6 kfof] M lognfO{ lbOPsf] of] 1fg s:tf] xf] < logsf xftaf6 ul/Psf sfo{x¿ slt zlQmzfnL < s] logL ToxL l;sdL{ xf]Ogg / < s] logL t dl/odsf 5f]/f tyf ofs”a of];]km, ox”bf / l;df]gsf bfHo’ xf]Ogg / M s] logsf alxgLx¿ klg xfdL;Fu} 5}gg / <Æ clg ltgLx¿ pxfF;Fu lrl9P . ta k|e’ o]z”n] ltgLx¿nfO{ eGg’ eof], æcudjQmfnfO{ cfˆgf] b]z / cfˆgf gft]bf/x¿sf aLrdf / cfˆg} 3/df afx]s cGt sFxL cgfb/ x’Fb}g .Æ clg pxfFn] ToxfF s’g}–s’g} /f]uLx¿dfly cfˆgf xft /fv]/ ltgLx¿nfO{ lgsf] kfg]{ sfd afx]s c? s’g} zlQmzfnL sfd ug{ ;Sg’ ePg . ltgLx¿sf] cljZjf; b]v]/ pxfF 5Ss kg'{ eof]Æ -ds'{; ^M!–^_ .

k|e’ o]z”n] ToxfF s’g} cfZro{sd{ ug'{ x’Gg eg]/ ds”{;n] eGg’ ePsf] lyPg, t/ pxfFn] ug{ ;Sg’ ePg eg]/ eg]sf] s’/fnfO{ Wofg lbg’xf]; . lsg < lsgeg] gf;/tsf dflg;x¿ ljZjf; gug]{x¿ lyP . ltgLx¿n] k|e’ o]z”nfO{ k/d]Zj/sf clelifQm k’qsf] ¿kdf u|x0f u/]gg t/ ltgLx¿n] pxfFnfO{ ToxLsf] :yfgLo l;sdL{sf] 5f]/fsf] ¿kdf dfq} lnP . clg k|e’ o]z”n] cfˆg} af/]df o:tf] l6Kk0fL ug'{ eof], æcujdQmfnfO{ cfˆgf] b]z / cfˆgf] gft]bf/x¿sf] aLrdf / cfˆg} 3/df afx]s cGt sFxL cgfb/ x’Fb}gÆ -ds”{; ^M$_ . kl/0ffd:j¿k, pxfFn] ToxfF s’g}–s’g} /f]uLx¿, æ;fdfGo /f]u nfu]sfÆ dflg;x¿ -h;/L Pp6f cg’jfbn] eGb5_ lgsf] kfg]{ sfd dfq} ug{ ;Sg’ eof] . lgZro g}, olb k|e’ o]z”n] cfZro{sd{ tyf gf6sLo tj/n] dflg;x¿nfO{ r+ufO{ ug{ rfxg’ x’g] s’g} 7fpF lyof] eg], Tof] 7fpF g} lyof] hxfF k|e’ o]z”n] cfk”m a;]/ cfˆgf] ;f/f hLjg latfpg’ ePsf] lyof] . pxfFn] ug{ ;Sg’ ePg eg]/ afOann] atfpFb5 .

More insight from Luke

n”sfaf6 c´} lj:t[t hfgsf/L

k|fylds ¿kdf k|e’ o]z”n] b’O{j6f leGgf—leGg} tl/sfn] r+ufO{ ug'{ x’GYof]M -!_ la/fdL dflg;nfO{ rFufO{ kfpg ljZjf; x’g’ k5{ eg]/ pT;fx lbgsf] nflu k/d]Zj/sf] jrg l;sfP/, / -@_ kljq cfTdfn] OR5f ug'{ eP cg’;f/ ærFufO{sf] a/bfgx¿df kl/rflnt eP/ . To;}sf/0f, k|e’ o]z” cfˆgf] rFufO{sf] ;]jsfOdf b’O{j6f sf/0fx¿åf/f ;Lldt x’g’ x’GYof]M -!_ la/fdL dflg;sf] cljZjf;åf/f, / -@_ ærFufO{sf] a/bfgåf/fÆ cfk}mnfO{ k|s6 ug{sf] nflu kljq cfTdfn] OR5f ug'{ ePsf] sf/0fåf/f .

:ki6 ¿kdf k|e’ o]z”sf] ufpFdf ePsf ax’;+Vos dflg;x¿n] pxfFdf ljZjf; ub}{gy] . c? ufpFdf pxfFn] ug'{ ePsf] rFufO{ cfZro{sd{x¿sf] af/]df ltgLx¿n] ;’g]sf] eP tfklg, pxfF;Fu rFufO{ ug{sf] nflu zlQm lyof] eg]/ ltgLx¿n] ljZjf; ub}{gg , / To;sf] kl/0ffd:j¿k pxfFn] ltgLx¿nfO{ rFufO{ ug{ ;Sg’ ePg . o;sf] cltl/Qm, :ki6 ¿kdf kljq cfTdfn] k|e’ o]z”nfO{ s’g} rFufO{sf] a/bfg gf;/tdf lbg’ ePg— s] sf/0fn] lbg’ ePg eGg] s’/f s;}nfO{ klg yfxf 5}g .

k|e’ o]z” gf;/t hfg’ x’Fbf s] ePsf] lyof] eg]/ Psbd :ki6;Fu ds”{;n] eGbf cem} la:t[t ¿kdf n”sfn] pNn]v ub{5gM– æpgL -o]z”_ gf;/tdf cfpg’ eof], hxfF pxfF x’s{g’ ePsf] lyof], pxfF cfˆgf] cfbt cg’;f/ zafy–lbgdf ;df3/df hfg’ eof], / k9gnfO{ v8f x’g’ eof] . clg pxfFnfO{ oz}ofsf] k’:ts lbOof] . pxfFn] Tof] k’:ts vf]Ng’ eof], / of] s’/f n]lvPsf] v08 lgsfNg’ eof], æk/d]Zj/sf] cfTdf ddfly 5, lsgeg] u/Lax¿nfO{ ;’–;dfrf/ ;’gfpgsf] lglDt pxfFn] dnfO{ cleif]s ug'{ ePsf] 5 . s}bLx¿nfO{ 5’6sf/fsf] 3f]if0ff ug{, / cGwfx¿nfO{ b[li6 lbg, lyrf] ldrf]df k/]sfx¿nfO{ :jtGq u/fpgsf] lglDt, / k/dk|e’sf] k|zGgtfsf] 3f]if0ff ug{sf] lglDt, pxfFn] dnfO{ k7fpg’ ePsf] 5 .Æ clg pxfFn] k’:ts aGb ug'{ eof]=== / pxfFn] ltgLx¿nfO{ eGg nfUg’ eof], æcfh wd{zf:qsf] of] jrg ltdLx¿n] ;’Gbf;’Gb} k”/f ePsf] 5 .Æ clg pxfFn] k’:ts aGb ug'{ eof]===/ pxfFn] ltgLx¿nfO{ eGg nfUg’ eof], æcfh wd{zf:qsf] of] jrg ltdLx¿n] ;’Gbf;’Gb} k”/f ePsf] 5 .Æ clg ;a}n] pxfFsf] ;/fxgf u/], / pxfFsf] d’vaf6 lg:s]sf j[mkfk”0f{ jrgdf 5Ss k/], / ltgLx¿n] eg], ælogL of];]kmsf 5f]/f xf]Ogg /Æ -n”sf $M!^–@@_ <

ltgLx¿n] oz}ofn] eg] cg’;f/, s}baf6 5’6sf/f, lyrf]ldrf]af6 5’6sf/f kfpg] s’/fsf] ;fy} cGwfx¿n] b[li6 kfpg] s’/f klg ;dfj]z ePsf] pxfFsf] cleif]ssf] ;f/f kmfObf ljZjf; u/]/ k|fKt ug{ ;s’g eGg] cfzf ub}{ pxfF g} oz}ofn] cudjf0fL u/]sf] clelifQm JolSt x’g’ x’G5 egL pxfFsf >f]tfx¿n] ljZjf; u?g eGg] k|e’ o]z”n] rfxg’ ePsf] lyof] .%( t/ ltgLx¿n] ljZjf; u/]gg, / ltgLx¿ pxfFsf] af]Ng] Ifdtf b]v]/ k|efljt eP tfklg, of];]kmsf] 5f]/f] s’g} ljz]if JolSt xf] eg]/ ltgLx¿n] ljZjf; u/]gg . ltgLx¿sf] cljZjf;nfO{ yfxf kfP/, k|e’ o]z”n] hjfa lbg’ eof], ælgM;Gb]x ltdLx¿n] dnfO{ of] pvfg eGg]5f}, æP a}B, cfk}mnfO{ lgsf] kf/ Û skmg{x’ddf ltdLn] h] hlt u¥of}+, egL xfdLn] ;’g]sf lyof}+, tL oxfF cfˆgf] zx/df klg u/Æ===;fFRr} d ltdLx¿nfO{ eGb5′, s’g} klg cudjQmfnfO{ cfˆgf] b]zdf :jfut x’Fb}gÆ -n”sf $M@#–@$_ .

k|e’ o]z”sf] cfˆg} ufpFsf dflg;x¿ pxfFn] skmg{x’ddf h] ug'{ ePsf] lyof] eGg] s’/f ltgLx¿n] ;’g]sf lyP, Tof] ToxfF rFflx ug'{ x’G5 ls x’Gg eg]/ x]g{sf] nflu klv{/x]sf lyP . ltgLx¿sf] k|j[lQ cfzf ul/Psf] ljZjf;df xf]Og t/ cljZjf;df lglxt lyof] . ltgLx¿sf] ljZjf;sf] cefj ePsf] s’/fåf/f ltgLx¿n] pxfFnfO{ cfZro{sd{ ug{ cyf{t d’Vo rFufO{sf] sfo{ ug{af6 ;Lldt kf/L lbPsf lyP .

gf;/tsf] eL8FnfO{ k|e’ o]z”n] eGg’ ePsf c? jrgx¿n] klg of] b]vfpFb5, ls ærFufO{sf] j/bfgåf/fÆ kljq cfTdfn] cfk”mnfO{ k|s6 u/fpgsf] nflu pxfFsf] OR5fåf/f klg k|e’ o]z” ;Lldt x’g’ ePsf] lyof]M æt/ jf:tjdf d ltdLx¿nfO{ eGb5′, O;|fPndf Plnofsf] ;dodf w]/} ljwjfx¿ lyP, To;a]nf ha ;fF9] tLg aif{ a[li6 /f]lsof], oxfF;Dd ls ;f/f b]zdf 7″nf] clgsfn k/]sf] lyof], t/ Plnof ;Lbf]g b]zsf] ;f/ktdf ePsL Pp6L lawjfsxfF dfq k7fOP, c? s;};Fu k7fOPgg . PnLzf cudjQmfsf] a]nfdf O;|fPndf w]/} s’i7/f]uLx¿ eP tfklg l;l/ofnL gfdfg dfq lgsf] kfl/P t/ c? sf]xL lgsf] kfl/PggÆ -n”sf %( oL ;a} s’/fx¿n] zf/Ll/s rFufO{sf] nflu lzkmfl/; ub{5g . æk/d]Zj/n] k|e’ o]z”nfO{ kljq cfTdf / zlQmsf ;fy cleif]s ug'{ eof], / === pxfF c;n sfdx¿ ub}{, / z}tfgaf6 k]lnPsfx¿nfO{ lgsf] kfb}{ lx8g’ eof]Æ -k|]l/t !)M#*_ eg]/ wd{zf:qn] eg]em}+ ladf/Lkg eg]sf] lyof]ldrf]df kg'{ jf k]lng’ eg]/ klg lglZrt ¿kdf ljrf/ ug{ ;lsG5 .